Kronik Böbrek Yetmezliği Belirtileri ve Beslenme

Kronik Böbrek Yetmezliği Belirtileri 

Böbreklerimiz kanımızdaki zararlı maddeleri idrarla atarak kanın temizlenmesini sağlayan organımızdır. Böbreğin vücut dengesini sağlaması için gerekli işlevlerinin azalması sonucunda akut veya kronik böbrek yetmezlikleri ortaya çıkabilir. Hızlı ve geri dönüşü olabilen akut yetmezlikten farklı olarak kronik böbrek yetmezliğinde hastalık genellikle sessiz ve geri dönüşü olmayacak şekilde ilerler. Kronik böbrek hastalığının farkındalığı ve teşhisi, erken evrelerde sessiz seyrettiğinden dolayı zordur.

Kronik böbrek yetmezliğinin belirti ve bulguları altta yatan nedene ve hastalığın bulunduğu evreye göre farklılık gösterir. Erken evrelerde hastada genelde belirtiler gözlemlenmez ancak hastalığın sessiz ilerlemesi yanında, özellikle idrardaki değişikliklere ve hipertansiyona dikkat edilmelidir.

-Kronik böbrek yetmezliğinin başlıca belirti ve bulguları

• Halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, kusma-bulantı
• Kaşıntı ve cilde kuruluk
• Ödem, nefes darlığı, kalp yetmezliği bulguları
• Kas krampları, havale-epilepsi
• Tansiyon yükselmesi, çarpıntı, göğüs ağrısı
• İdrar problemleri (daha fazla veya daha az idrara çıkma, gece idrara uyanma, koyu-kahverengi-çay rengi idrar vb)
• Zihinsel problemler (baş dönmesi, bilinç kaybı ve sinirlilik vb.)
• Kanama eğilimi

Kemik ağrısı ve deformiteleri, büyüme geriliği (çocuklarda)

Kronik Böbrek Yetmezliğinde Beslenme

Kronik böbrek yetmezliğinde ilerlemenin önlenmesinde en etkili şey beslenmedir. Beslenme tedavisindeki önemli unsurlardan bazıları ise yeterli miktarda enerji ve protein almak, istenilen vücut ağırlığının korunması veya sağlanması, diyetle alınan diğer besinlerin miktarıdır.

Vücudumuz için enerji kaynakları olan karbonhidratlar ve yağlardır. Eğer beslenmemizde yeterli enerji alamazsak vücudumuz enerji için kendi yapısındaki proteinleri kullanır, bu durumda ise halsizlik, zayıflama, kan değerlerinde bozulmalar görülebilir. Öte yandan kronik böbrek yetmezliğinin en başta gelen sebebi şeker hastalığıdır ve bu nedenle tatlı gıdalardan kaçınmak gerekir. Bu nedenle diyetle aldığımız besinlerin önemi çoktur. İyi bir beslenme durumunun sürdürülmesini, böbrek yetmezliğinin ilerlemesini geciktirmeyi ve olası başka hastalıkların ortaya çıkması için risk etmenlerini azaltmaya yöneliktir.

Düşük proteinli diyetler, idrara protein geçini azaltmada, kronik böbrek hastalığının bulgularını, semptomlarını ve yan etkilerini düzeltmede ve önlemede, diyaliz başlangıcını geciktirme de, yetersiz beslenmeyi önlemede ve kalp-damarların korumasını sağlamada etkili yöntemlerdendir.

Kronik böbrek yetmezliği hastalarında enerjinin büyük oranı karbonhidratlardan sağlanmaktadır. Ekmek, pirinç, un, makarna gibi tahıllar, nişasta, şeker, bal, reçel karbonhidrat içeriği yüksek olan besinlerdir. Hasta bireylerde hiperlipidemi olması ve bu durumun hasarını hızlandırdığı bilindiği için diyette yer alması istenmez. Tüketilmesi gerekliyse yağ türü olarak zeytinyağı, fındık yağı, ayçiçek/mısırözü/soya yağı gibi sıvı yağlar tüketilmelidir.

Kronik böbrek yetmezliği ve hipertansiyon ile gıdalarla alınan tuz (sodyum) arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Aşırı sodyum hipertansiyona, ödeme ve kalp yetmezliğine yol açar. Sodyum alımının sınırlandırılması gerekebilir. En önemli sodyum kaynağı sofra tuzudur. Sıvı alımı hastalığına ilk zamanlarında sınırlama getirilemez ancak ilerleyen evrelerde hasta vücudundan sıvı atımı yapamaz, idrar miktarı azalır bunun sonucu ödemler, nefes darlığı gibi sorunlar ortaya çıkar.

Kronik böbrek hastalarının doktor ve diyetisyen gözetiminde kendisine uygun diyete göre beslenmesini düzeltmesi tavsiye edilir.