Diyaliz tedavisi nedir?
Diyaliz, böbreklerin görevini tam kapasiteyle yapamadığı durumlarda vücutta biriken atık maddelerin ve vücuttaki fazla sıvının temizlenmesi için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Diyaliz tedavisi çoğunlukla böbrek yetmezliği yaşayan hastalara uygulanmaktadır.
Böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda böbrekler doğal görevlerini yerine getirememekte ve filtrasyon sürecini yapamamaktadır. Bu tarz durumlarda diyaliz tedavisi hastaların sağlıklı bir yaşam sürmesini ve yaşam kalitesini artıran bir tedavi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Diyaliz tedavisinin çeşitleri nelerdir?
Böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda, böbrekler işlevini yerine getiremediği durumda vücutta atık maddeler birikmeye başlar. Bu durum hastaların yaşam kalitelerinin düşmesine ve sağlıklarının hızla bozulmasına neden olur.
Bu noktada hastalar için diyaliz tedavisi, yaşam kalitesinin düşmesini ve sağlıklarının bozulmasını engellemektedir.
Diyaliz tedavisi nedir? Kimlere diyaliz tedavisi uygulanır?
Hastanın mevcut durumuna ve hastalığın ilerleyişine göre hemodiyaliz ve periton diyaliz olmak üzere iki çeşit diyaliz tedavisi bulunmaktadır.
Hemodiyaliz tedavisinde, vücuttaki kan, vücudun dışındaki bir makine (diyalizör) aracılığıyla filtrelenir. Kan, bir iğne aracılığıyla hastanın damarından alınır, diyaliz makinesine pompalanır, burada temizlenir ve sonra vücuda geri döner. Hemodiyaliz tedavisi hastanın duruma ve hastalığın ilerleyişine göre seanslar şeklinde yapılmaktadır.
Periton diyalizi tedavisinde ise karın boşluğuna yerleştirilen bir kateter yardımıyla özel bir sıvı (diyalizat) verilerek atık maddelerin ve fazla sıvının karın zarından (periton zarı) geçerek bu sıvıya geçmesi sağlanır.
Gerek hemodiyaliz tedavisi gerekse periton diyalizi tedavisi, böbrek yetmezliği olan hastaların yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Tedavi planı, hastanın genel sağlık durumu ve yaşam tarzı dikkate alınarak doktorlar tarafından belirlenir.
Kimlere diyaliz tedavisi uygulanır?
Diyaliz tedavisi, böbrek yetmezliği yaşayan hastalara uygulanan bir tedavi yöntemidir. Böbrek fonksiyonlarının %15'in altına düştüğü kronik böbrek hastalığı veya ani gelişen böbrek yetmezliği yaşayan hastalara diyaliz tedavisi uygulanır. Ayrıca, aşırı seviyelerde potasyum (hiperkalemi), sıvı ve atık birikimi (üremi) oluşan hastalarda da diyaliz tedavisi uygulanabilir.
- Kronik böbrek yetmezliği
- Akut böbrek yetmezliği
- Aşırı derecede potasyum, sıvı ve atık birikimi
- Zehirlenme vakaları
- Bazı kalp yetmezliği durumları
Diyaliz tedavisi, böbrek yetmezliği yaşayıp böbrek nakli bekleyen hastalar için hayatta kalmaları sağlamak amacıyla uygulanan önemli bir köprü tedavi yöntemidir.
Diyaliz tedavisinin başlatılması kararı, hastanın genel sağlık durumu, böbrek fonksiyonlarının seviyesi ve hastanın yaşam kalitesi dikkate alınarak doktorlar tarafından verilir.
Diyaliz kaç saat sürer?
Diyaliz tedavisinin süresini belirleyen çok farklı kriterler bulunmaktadır. Hastanın yaşı, sağlık durumu, hastalık derecesi, kronik rahatsızlığının olup olmaması diyaliz süresini belirleyen hususlardır.
Hemodiyaliz tedavisi gören hastalar genel olarak haftada üç kez olmak üzere 4 saatten oluşan seanslar şeklinde diyalize girerler. Bununla birlikte hastanın mevcut sağlık durumuna veya yaşam tarzına göre haftada 5-6 kez olmak üzere 6-8 saatlik gece diyalizi adı verilen seanslar da uygulanabilmektedir.
Periton diyalizi tedavisi gören hastalar ise hastalığın durumuna göre gün içinde 30-40 dakikalık seanslar halinde 4-6 kez diyaliz uygularlar.
Diyaliz tedavisinin süresi ve sıklığı, hastanın böbrek sağlığına, genel sağlık durumuna ve yaşam tarzına göre uzman hekimler tarafından belirlenir ve düzenli olarak takip edilir.
Böbrek yetmezliği yaşayan hastalar kaç yıl süreyle diyalize girer?
Böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda diyaliz tedavisi böbrek nakli gerçekleşene kadar devam eder. Böbrek nakli yapılan hastaların o noktadan sonra artık diyalize girmesine gerek yoktur.
Diğer taraftan nakil şansı bulamayan hastalar için ise diyaliz süresi hastanın genel sağlık durumuna, yaşına, hastalığının derecesine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir.
Genç ve sağlık durumu iyi olan hastalar çok uzun yıllar boyunca diyaliz tedavisi görebilir. Bununla birlikte bu durum aynı zamanda girecekleri diyaliz seanslarının da sayısını ve süresi etkileyecektir. Hastanın yaşam tarzı ve beslenme şekli de diyaliz seanslarını ve sayısını etkileyen bir faktördür.
Ayrıca kimi hastalarda yaşadıkları böbrek rahatsızlığı yavaş seyredebilir. Bu durum da hastanın alacağı diyaliz tedavisinin süresini ve sayısını etkilemektedir.
Sonuç olarak, böbrek yetmezliği yaşayan hastalar diyalize başladıklarında, hekimlerinin ve diyetisyenlerinin uyarılarına bağlı kaldıkları sürece diyaliz tedavisine ömür boyu devam edebilirler.
Ancak böbrek nakli şansı olan hastalar için bu süre, uygun bir böbrek bulunana kadar devam eder.
Diyaliz hastaları diyalize girmezse ne olur?
Böbrekler, vücuttaki atık maddeleri ve aşırı sıvıyı kontrol altında tutan organlardır. Dolayısıyla insan vücudu için hayati öneme sahiptirler. Böbreklerin fonksiyonlarını yerine getiremediği durumlarda ise bu işlevi diyaliz tedavisi görür.
Bu noktada böbrek yetmezliği yaşayıp diyaliz tedavisine girmeyen hastalar ciddi sağlık problemleriyle karşı karşıya kalırlar.
Bu sağlık problemlerinin en başında kanda üre azotu yüksekliği gelir. Üremi olarak da isimlendirilen kandaki üre azotunun artması kişide yorgunluk, zihinsel bulanıklık, bulantı, kusma ve ciltte kaşıntı gibi belirtilerle kendini belli eder. Önüne geçilmediği takdirde hastanın hayatını kaybetmesine sebebiyet verebilir.
Bununla birlikte diyaliz hastaları diyaliz tedavisi almazlarsa kandaki elektrolit seviyeleri düzensiz bir hal alır. Özellikle potasyum birikmesi ciddi kalp ritim bozukluğuna sebebiyet verebilir. Hatta bu durum ani kalp durmasına kadar gidebilir. Potasyumun dışında Sodyum ve Kalsiyum gibi elektrolitlerin de birikmesi ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilir.
Böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda sıklıkla görülen sıvı birikmesi de karşılaşılacak sağlık sorunlarından biridir. Bu durum bacaklarda ve ayaklarda şişme (ödem), yüksek tansiyon, akciğerlerde sıvı birikmesi gibi sorunlara yol açabilir. Özellikle Pulmoner ödem olarak bilinen akciğerlerde sıvı birikmesi nefes darlığına ve solunum yetmezliğine sebep olabilir.
Diyalize girmeyen hastalarda görülebilecek sorunlardan bir diğeri de kandaki asit baz dengesinin bozulmasıdır. Bu bozulmadan kaynaklı olarak kanda biriken asit (Metabolik asidoz), kaslarda zayıflığa, halsizliğe, yorgunluğa, kemiklerde erimeye ve solunum yetmezliğine sebebiyet verebilir.
Kansızlık da diyalize girmeyen hastalarda sıklıkla görülen rahatsızlıklardandır. Böbrek yetmezliği yaşayan hastalar yeterli seviyede kırmızı kan hücresi üretemediği için anemi, yorgunluk, nefes darlığı yaşayabilir. Ayrıca bulantı ve kusma gibi semptomlar nedeniyle beslenme düzensizliği de yaşayabilirler.
Böbrek yetmezliği, kalp ve damar rahatsızlıklarının riskini artıran bir durumdur. Bu nedenle böbrek yetmezliği yaşayan hastaların diyalize girmesi büyük önem taşımaktadır.
Diyaliz tedavisi, böbrek yetmezliği olan hastalar için hayati öneme sahiptir. Tedavinin ihmal edilmesi, ciddi sağlık sorunlarına ve ölüm riskine yol açabilir.
İlgili içerik, yayın kurulu tarafından Mart 22, 2023 tarihinde yayınlanmıştır.
GAZİOSMANPAŞA DİYALİZ MERKEZİ SİZİ DİNLİYOR!
Sağlığınızı önemsiyoruz, size kulak veriyoruz.
Gaziosmanpaşa Diyaliz Merkezi olarak, hastalarımızın ihtiyaç ve beklentilerini ön planda tutuyoruz. Sorularınız, önerileriniz veya şikayetleriniz için her zaman bize ulaşabilirsiniz.