DİYALİZLE GÜÇLÜ
SAĞLIKLA KALIN
DİYALİZ
TEDAVİSİ

Böbrek çürümesi nedir?

Böbrek çürümesi halk arasında böbrek yetmezliği olarak ta bilinen bir sağlık sorunudur. Böbreklerin işlevlerini kaybetmesiyle ortaya çıkan bu durum vücuttaki toksinlerin yeterince filtrelenememesi sonucu oluşur. Böbrekler, vücutta birçok önemli görevi yerine getirir. Kanı filtreleyerek toksinleri atar, su dengesini sağlar, D vitamini üretimine katkıda bulunur ve kan basıncını düzenler. Ayrıca, alyuvar üretiminde rol oynar ve vücut için gerekli olan birçok hormonun üretimini sağlar.

Böbreklerin temel görevi, kanı temizleyerek zararlı maddeleri vücuttan atmak olsa da idrar üretiminden çok daha fazla hayati fonksiyonları vardır. Böbrek çürümesi, bu organların işlevlerini yerine getirememesi durumunda ortaya çıkar ve zamanla kronikleşebilir.

Sağlıklı bir insanın böbrekleri günde yaklaşık 1500 litre kanı temizleyebilir. Böbreklerin bu işlevi yerine getirememesi durumunda vücutta biriken toksinler ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Kan basıncının yükselmesi, vücutta sıvı birikimi ve metabolik dengesizlikler bu durumun sonuçlarından bazılarıdır. Böbrek çürümesi erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen ancak teşhis edilemediğinde yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır.

Böbrek çürümesi, genellikle uzun bir süreç sonucunda gelişir. Kronik böbrek hastalığı yıllar içinde böbrek fonksiyonlarının yavaş yavaş azalmasına neden olur. Yüksek tansiyon, diyabet, aşırı tuz tüketimi ve genetik faktörler bu sürecin en büyük tetikleyicileridir. Bu nedenle, böbrek sağlığına dikkat etmek, düzenli su tüketimi ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek oldukça önemlidir.

Böbrek sağlığınıza dikkat etmek, genel sağlığınızı korumanın en etkili yollarından biridir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinerek ve vücudunuzu dinleyerek böbrek hastalıklarından korunabilir ve yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.

Böbrek çürümesi neden olur?

Böbrek sağlığını tehdit eden birçok faktör bulunur ve bu durum böbrek çürümesi ya da böbrek yetmezliğine yol açabilir. Böbrek çürümesi terimi genellikle böbreklerin işlevini kaybetmesiyle ilişkilendirilir ve kronik böbrek yetmezliğine neden olan durumları kapsar. Kronik böbrek yetmezliğinin altında yatan sebepler değişiklik gösterebilir ve bu durumun oluşumunda önlenebilir faktörler kadar kalıtsal ya da diğer hastalıklardan kaynaklanan nedenler de rol oynayabilir.

Böbrek çürümesi ya da böbrek yetmezliği, birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. İşte bu durumun en yaygın nedenleri;

• Yüksek kan şekeri ve diyabet seviyeleri böbreklerdeki küçük filtrelere zarar vererek böbrek işlev bozukluğuna yol açar.
• Yüksek tansiyon böbreklerdeki kan damarlarını zorlayarak organın düzgün çalışmasını engeller.
• Böbreklerin küçük filtreleme birimlerinin iltihaplanması yani glomerülonefrit sonucunda böbrek yetmezliği meydana gelir.
• Böbrek kanallarının ve çevresindeki dokuların iltihaplanması yani interstisyel nefrit kronik böbrek yetmezliğine sebep olabilir.
• Kalıtsal bir rahatsızlık olan polikistik böbrek rahatsızlığı böbreklerde kist oluşumuna neden olarak organın işlevlerini bozabilir.
• Prostat büyümesi, böbrek taşları veya idrar yollarındaki kan pıhtıları gibi rahatsızlıklar böbreklerin çalışmasını olumsuz etkiler.
• Kalp krizi, kalp yetmezliği veya ciddi enfeksiyonlar gibi durumlar, böbreklere giden kan akışını azaltarak böbrek hasarına neden olabilir.
• Çevresel toksinler, ağır metaller ve gereksiz ilaç kullanımı böbreklerin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.
• Uzun süreli uyuşturucu ve alkol tüketimi böbreklerin ciddi şekilde hasar görmesine yol açabilir.
• Lupus, vaskülit gibi bağışıklık sistemine bağlı hastalıklar, böbreklerde iltihaplanmalara neden olabilir.

Böbrek çürümesini önlemek için erken teşhis oldukça önemlidir. Sağlıklı beslenme, düzenli doktor kontrolleri ve yeterli sıvı alımı, böbreklerin uzun vadede sağlıklı kalmasını sağlar.

Böbrek çürümesi belirtileri nelerdir?

Böbrek çürümesi, böbreklerin işlevlerini kaybetmesiyle ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunudur. Genellikle erken evrede fark edilmesi zordur çünkü belirtiler hafif seyreder. Hastalık ilerledikçe belirtiler daha belirgin hale gelir ve hastalar tarafından fark edilir.

İşte böbrek çürümesinin en yaygın belirtileri;

• İdrar miktarında değişiklik; Normalden çok fazla veya çok az idrara çıkma.
• Şişlik; Ayaklarda, ayak bileklerinde ve bacaklarda sıvı birikimine bağlı şişlik.
• Mide bulantısı ve kusma; Vücutta biriken toksinler mide bulantısı ve kusmaya yol açabilir.
• İştah kaybı ve kilo kaybı; Toksin birikimi iştahsızlık ve kilo kaybına neden olabilir.
• Halsizlik ve yorgunluk; Enerji kaybı ve genel bir yorgunluk hissi.
• Ciltte kuruma ve kaşıntı; Böbreklerin toksinleri yeterince filtreleyememesi ciltte kuruluğa ve kaşıntıya yol açar.
• Nefes darlığı; Akciğerlerde sıvı birikmesi nedeniyle nefes almak zorlaşabilir.
• Uyku sorunları; Özellikle sabahları gözlerde şişkinlik ile birlikte uyku problemleri.
• Göğüs ağrısı; Vücuttaki sıvı dengesizliği göğüs ağrısına sebep olabilir.
• Konsantrasyon bozukluğu ve zihinsel karışıklık; Yeterli oksijen taşınamaması zihinsel bulanıklığa neden olabilir.
• Kas seğirmeleri ve kramplar; Böbrek fonksiyonlarının bozulması kas ağrıları ve kramplarla kendini gösterebilir.

Eğer, bu belirtilerden bir veya birkaçı yaşanıyorsa, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak büyük önem taşır. Böbrek çürümesi erken fark edilirse farklı birçok yöntem ile tedavi edilebilir.

Böbrek çürümesi nasıl tedavi edilir?

Böbrek çürümesi böbreklerin işlevini yerine getirememesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Bu durumun tedavi süreci böbreklerdeki hasarın derecesine ve altta yatan nedenlere göre şekillenir. İlk adım nefroloji uzmanına başvurmaktır. Nefroloji doktoru hastanın geçmişini inceleyerek diyabet, hipertansiyon gibi böbrek hasarına neden olabilecek durumları değerlendirir ve gerekli tetkikleri yaparak böbrek çürümesi tanısını koyar.

Böbreklerde meydana gelen hasarlar genellikle kalıcıdır. Ancak, hastalığın ilerlemesini durdurmak ya da yavaşlatmak mümkündür. Örneğin, yüksek tansiyon veya diyabetin kontrol altına alınması, böbreklerin daha fazla zarar görmesini önleyebilir. Tedavi planı altta yatan hastalığa göre kişiye özel olarak belirlenir.

Tedavi sürecinde en sık kullanılan yöntemlerden biri tansiyon kontrolüdür. Yüksek tansiyon, böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkilediği için tansiyonun düzenlenmesi oldukça önemlidir. Nefroloji uzmanları hastanın tansiyonunu dengelemek için özel ilaçlar reçete eder. Benzer şekilde kolesterol seviyesinin kontrolü de önemlidir çünkü böbrek hastalarında kötü kolesterol seviyesi artabilir ve bu durum kalp hastalıklarına yol açabilir.

Böbrek çürümesi tedavisinde anemi de sık görülen bir sorundur. Bu durumda, hastalara anemi ilaçları verilir. Böbrek yetmezliği olan kişilerde vücutta sıvı birikmesi meydana gelebilir. Bu tür sıvı birikimlerini önlemek için sıvı azaltıcı ilaçlar kullanılır. Böbreklere fazla yük binmesini önlemek için hastalar genellikle düşük proteinli diyet ile beslenirler.

Son dönem böbrek hastalığına gelindiğinde tedavi seçenekleri sınırlıdır. En yaygın iki tedavi yöntemi diyaliz ve böbrek naklidir. Diyaliz tedavisi böbreklerin temizleyemediği kanı yapay bir şekilde temizler. Böbrek nakli ise en etkili tedavi yöntemidir. Nakil sonrası hastalar diyalize ihtiyaç duymaz ve yaşam kaliteleri önemli ölçüde artar.

Böbrek çürümesi tedavisi hastanın genel sağlık durumu ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile böbreklerin işlev kaybı yavaşlatılabilir veya durdurulabilir.

Böbrek çürümesi ameliyatı nasıl yapılır?

Böbrek hastalıklarının tedavisinde kullanılan yöntemler tıp teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte büyük bir değişim göstermiştir. Geçmişte böbrek ameliyatları genellikle açık cerrahi yöntemiyle gerçekleştirilirken günümüzde bu operasyonlar büyük oranda kapalı yöntemlerle yani laparoskopik cerrahi ile yapılmaktadır. Laparoskopik cerrahi minimal invaziv bir teknik olup karında açılan küçük kesiler üzerinden gerçekleştirilen bir operasyondur. Bu yöntem ameliyat sonrası iyileşme sürecini hızlandırır ve hastanın hastanede kalış süresini kısaltır.

Laparoskopik böbrek ameliyatlarında hastaya genel anestezi uygulanır. Ameliyatın süresi hastalığın türüne göre değişkenlik gösterir. Örneğin, böbrek kisti ameliyatları genellikle daha kısa sürerken böbrek kanseri tedavisi için yapılan radikal veya parsiyel nefrektomi operasyonları 2-3 saate kadar uzayabilir. Ameliyat sonrasında hastalar genellikle bir gün içerisinde taburcu edilebilmektedir. Böbrek kanseri gibi daha karmaşık durumlarda bu süre birkaç güne kadar çıkabilir.

Böbrek çürümesi gibi ciddi durumlarda ameliyat bazen kaçınılmaz hale gelir. Böbrek yetmezliği ileri safhalarda olduğunda diyaliz veya böbrek nakli gibi alternatif tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Diyaliz böbreklerin görevini yapamaması durumunda kanı filtreleyen bir cihaz kullanılarak hastaya destek sağlar. Ancak bu yöntem kalıcı bir çözüm değildir.

Böbrek nakli ise böbrek yetmezliğinde en etkili tedavi yöntemlerinden biridir. Uyumlu bir böbrek bulmak zor olsa da nakil sonrası hastalar, diyaliz ihtiyacından tamamen kurtulabilir. Nakil sonrasında bağışıklık baskılayıcı ilaçların yan etkilerine karşı dikkatli olunmalıdır.