Böbrek yetmezliği ya da halk arasında bilinen diğer adıyla böbrek çürümesi böbreğin kanı yeterince temizleyememesi ile oluşur. Bunun sonucunda hastalar diyalize bağlanarak hayatlarına devam edebilirler ya da kalıcı bir tedavi olarak organ nakli tercih edilebilir.

Bel hizasında, sırta yakın bir noktada karın içinde yer alan böbreklerin en önemli görevi kalpten gelen kanı temizlemektir. Ayrıca vücudun sıvı elektrolit dengesinin sağlanmasında rol oynarlar. Böbreklerde kandaki toksik maddeler ve üre gibi atıklar filtrelenir, filtrelenen atıklar suda çözülmüş bir yapıda mesaneye (idrar kesesi) gider. Bu şekilde kandaki zararlı maddeler kandan atılmış olur.

Böbrek yetmezliği nasıl oluşur?

Böbrek yetmezliği aniden (akut) gelişebileceği gibi uzun yıllar sonucu kronik bir hastalık olarak da gelişebilir. Çok sayıda sebeple böbrek yetmezliği olabilir. Irsi (kaltsal) hastalıklar da böbrek yetmezliğine sebep olabilir. Böbrek yetersizliğinin başlıca sebepler; 

Diabetes mellitus (şeker hastalığı)

Hipertansiyon

Glomerülonefritler(böbreklerdeki küçük filtrelerin iltihaplanmasıdır)

Böbreklere toksik maddelere maruz kalma

Böbrek taşı

Aşırı ilaç kullanımı

Aşırı sıvı kaybı

Enfeksiyonlar

Böbrek yaralanması

Genetik veya doğuştan olan nedenler

Böbrek yetmezliği belirtileri

Böbrek yetmezliğine sahip olan bireylerde kandaki toksik atıkların birikme oranına bağlı olarak oldukça fazla belirti ortaya çıkabilir. Böbrek yetmezliğine sebep olan duruma göre belirti ve bulgular farklı olabilir. Ani gelişe böbrek yetmezliği “akut böbrek yetmezliği”, aylar-yıllar içinde gelişen böbrek yetmezliği ise “kronik böbrek yetmezliği” olarak adlandırılır. 

Temelde problem böbreklerde olmasına rağmen böbrek yetmezliği birçok farklı organ bozukluğuna sebep olabilir. Örneğin böbrekler düzgün çalışmadığında daha az EPO hormonu üretirler. EPO, kırmızı kan hücrelerinin (eritrosit) oluşumunda önemli rol oynayan bir hormondur. Kırmızı kan hücreleri eksikliği kaslarda ve beyinde fonksiyonel zayıflığa ve hızlı yorulmaya, üşüme ve halsizlik gibi şikayetlere neden olur.

Böbrek yetmezliğinin başlıca belirtileri;

Halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, kusma-bulantı

Kaşıntı ve cilde kuruluk

Ödem, nefes darlığı, kalp yetmezliği bulguları

Kas krampları, havale-epilepsi

Tansiyon yükselmesi, çarpıntı, göğüs ağrısı

İdrar problemleri (daha fazla veya daha az idrara çıkma, gece idrara uyanma, koyu-kahverengi-çay rengi idrar vb)

Zihinsel problemler (baş dönmesi, bilinç kaybı ve sinirlilik vb.)

Kanama eğilimi

Kemik ağrısı ve deformiteleri, büyüme geriliği (çocuklarda)